1. less Komutu Nedir?
less, Linux ve Unix sistemlerinde uzun dosya içeriklerini sayfa sayfa görüntülemek için kullanılan bir terminal programıdır.
cat komutundan farklı olarak, less tüm dosyayı bir kerede yüklemez, bu sayede çok büyük dosyaları hızlı şekilde açabilir ve içinde gezinmenizi sağlar.
Başlıca avantajları:
- Bellek dostudur (dosyayı parça parça yükler)
- Geriye ve ileriye doğru gezinme yapabilir
- Arama, satır atlama, kelime vurgulama gibi ek özelliklere sahiptir
2. Temel Kullanım
less dosya.txtAçıklama: dosya.txt içeriğini sayfa sayfa görüntüler.
Sık Kullanılan Argümanlar
| Argüman | Açıklama |
|---|---|
| -N | Satır numaralarını gösterir |
| -S | Uzun satırları kaydırmak yerine tek satırda keser |
| -i | Büyük/küçük harf duyarsız arama yapar |
| -I | Aramalarda tamamen büyük/küçük harf duyarsızdır |
| -p <kelime> | Dosya açıldığında belirtilen kelimenin olduğu yere atlar |
| -F | İçerik tek ekrana sığarsa otomatik çıkar |
| -X | Çıkışta terminal ekranını temizlemez |
4. less İçinde Kullanılan Temel Kısayollar
| Tuş | İşlev |
|---|---|
| Space | Bir sayfa ileri git |
| b | Bir sayfa geri git |
| Enter | Bir satır ileri git |
| y | Bir satır geri git |
| /kelime | İleriye doğru arama yap |
| ?kelime | Geriye doğru arama yap |
| n | Arama sonucunda bir sonraki eşleşmeye git |
| N | Arama sonucunda önceki eşleşmeye git |
| g | Dosya başına git |
| G | Dosya sonuna git |
| q | less’ten çık |
5. Örnek Kullanımlar
5.1. Uzun Dosyayı Görüntüleme
less /var/log/syslogAçıklama: Sistem log dosyasını sayfa sayfa inceler.
5.2. Satır Numaraları ile Görüntüleme
less -N kod.pyAçıklama: kod.py dosyasını satır numaraları ile gösterir.
5.3. Uzun Satırları Kesmeme (Yatay Kaydırma)
less -S rapor.txtAçıklama: Satır kaydırmayı devre dışı bırakır, uzun satırları yatay kaydırma ile gösterir.
5.4. Arama ile Açma
less -p "HATA" error.logAçıklama: Dosya açıldığında “HATA” kelimesinin bulunduğu yere gider.
5.5. Büyük/Küçük Harf Duyarsız Arama
less -i metin.txtAçıklama: Aramalarda büyük/küçük harf farkını yok sayar.
5.6. Komut Çıktısını less ile Görüntüleme
dmesg | lessAçıklama: dmesg çıktısını sayfa sayfa inceler.
5.7. Birden Fazla Dosyayı Arka Arkaya Görüntüleme
less dosya1.txt dosya2.txtAçıklama: :n ile sonraki dosyaya, :p ile önceki dosyaya geçilir.
6. İpuçları
- Log dosyalarını incelerken less +F ile canlı takip yapabilirsiniz (Ctrl+C ile durdurulur).
- less komutunu man sayfaları da kullanır; bu yüzden man sayfaları gezinme mantığı aynıdır.
- less içinde vi benzeri kısayollar vardır, bu yüzden Vim kullanıcılarına yabancı gelmez.