Linux uname Komutu – Ayrıntılı Kullanım Rehberi

1. uname Komutu Nedir?

uname (Unix name) komutu, Linux ve Unix tabanlı sistemlerde sistem bilgilerini görüntülemek için kullanılır.

Bu komut sayesinde çekirdek adı, sürümü, donanım bilgileri, işletim sistemi türü ve mimari gibi detayları öğrenebilirsiniz.

Başlıca kullanım amaçları:

• Sistem mimarisini öğrenmek
• Linux çekirdek sürümünü görmek
• Script’lerde sistem tipine göre koşullu işlemler yapmak
• Sunucu veya cihaz üzerinde hangi işletim sisteminin çalıştığını tespit etmek

2. Temel Kullanım

uname

Açıklama: Çekirdek adını (Linux) gösterir.

3. Sık Kullanılan Argümanlar

4. Örnek Kullanımlar

4.1. Tüm Sistem Bilgilerini Görüntüleme

uname -a

Açıklama: Çekirdek adı, hostname, çekirdek sürümü, tarih, mimari ve işletim sistemi dahil tüm bilgileri listeler.
Örnek çıktı:

Linux server1 5.15.0-92-generic #102-Ubuntu SMP x86_64 GNU/Linux

4.2. Çekirdek Adını Görüntüleme

uname -s

Açıklama: Çekirdek adını (Linux) gösterir.

4.3. Çekirdek Sürümünü Öğrenme

uname -r

Açıklama: Sistemde çalışan çekirdek sürümünü gösterir (örn. 5.15.0-92-generic).

4.4. Makine Mimarisini Öğrenme

uname -m

Açıklama: Donanım mimarisini gösterir (x86_64, arm64 vb.).

4.5. İşletim Sistemi Adını Görüntüleme

uname -o

Açıklama: İşletim sisteminin adını gösterir (GNU/Linux).

4.6. Hostname Bilgisini Alma

uname -n

Açıklama: Sistem hostname bilgisini verir.

5. İpuçları

• Script yazarken sistem mimarisine göre işlem yapmak için uname -m ve uname -o parametreleri sıkça kullanılır.
• uname -a komutu ile hem çekirdek hem de donanım bilgilerini tek komutta görebilirsiniz.
• Eğer işletim sistemi dağıtım bilgilerini (Ubuntu, CentOS vb.) öğrenmek isterseniz cat /etc/os-release komutunu kullanmanız gerekir çünkü uname bu bilgiyi vermez.